Vần B
Cây Thuốc Bàng Tại HCM?
Mục Lục
Tên thường dùng: Còn gọi là quang lang, choambok barangparrcang prang, badamier
Tên khoa học là Terminaliacatappa.
Họ khoa học : Thuộc họ bàng Combretaceae.
Cây bàng
(Mô tả, hình ảnh cây bàng, phân bố, thu hái, chế biến, thành phần hóa học, tác dụng dược lý…)
Mô tả:
Cây bàng ko chỉ là cây bóng mát mà còn là một cây thuốc quý. Bàng là một cây to, có thể cao tới 25m, cành được trồng vòng khiến cho tán cây xòe ra như cái lọng. Lá to hình thìa, đầu tròn, mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông hung nhạt phiến lá dài 20-30cm, rộng 10-13cm. Hoa nhiều mọc thành bông dài 15-20cm, trên cán bông có lông. Quả hình bầu dục, nhẵ dẹt với hai bên dìa hẹp, đầu hơi nhọn, dài 4cm, rộng 3cm, dày 15mm, nhẵn, cơm màu vàng đỏ, có xơ. Hạch rộng 15mm, hạt có nhân trắng chứa nhiều dầu. Mùa quả tháng 8-10.
Phân bố, thu hái và chế biến bàng
Cây bàng mọc lên khắp nơi làm cây bóng mát. Người ta nghĩ rằng cây bàng vốn không có ở nước ta, mà di thực từ đảo Moluques vào.
Người ta thường dùng lá, vỏ và hạt. Về mặt nguyên liệu cho dầu thì năng suất bàng thấp vì việc tách nhân bàng ra vất vả. Từ 100g hạch khô chỉ tách được 23g nhân.
Thành phần hoá học
Lá và vỏ cây chứa tanin: vỏ thân chứa từ 25-35% tanin pyrogalic và tanin catechic. Vỏ cành chứa 11% tanin.
Nhân hạt chứa 50% dầu béo màu vàng nhạt hay lục nhạt, vị dễ chịu, giống như dầu hạng nhân, ăn được. Tuy nhiên nhân chỉ chiếm 10% toàn quả cho nên cuối cùng toàn quả chỉ chứa chừng 5% dầu béo, việc tách nhân lại yêu cầu nhiều công sức, chưa cơ giới hóa được cho nên đến nay việc khai thác dầu hạt bàng chưa được đặt ra. Một số tính chất của dầu nhân hạt bàng đã được nghiên cứu kết quả như sau: Tỷ trọng 0,917, chỉ số khúc xạ ở 35°C là 1,4660, độ đông đặc + 1°C, chỉ số axit 2,94, chỉ số xà phòng hóa 0,38, axit toàn phần tách được ở dạng đặc, màu vàng nhạt hay trắng, phần axit đặc chiếm tới 36%. Do chỉ số iốt thấp và do không cho phản ứng hexabromua cho nên người ta cũng có thể kết luận dầu bàng không có glyxerit linoleic và thuộc loại dầu Mang Trả khô.
Tác dụng dược lý
Cao vỏ thân cây bàng (bỏ lớp vỏ đen bên ngoài) có tác dụng lợi tiểu, cường tim làm săn. Cao methanol có công năng giảm co thắt ruột thỏ cô lập.
Lá được sử dụng làm thuốc Ngăn Lại cảm sốt, làm ra mồ hôi, Hỗ trợ tê thấp và lỵ.
Búp non phơi khô tán bột rắc điều Phòng Ngừa ghẻ, Phòng Ngừa liệu sâu quảng, sắc đặc ngậm điều Phòng Lại sâu răng.
Dùng tươi, xào nóng để đắp và chườm nơi đau nhức.
Vỏ thân sắc uống Chữa lỵ và tiêu chảy, rửa vết loét, vết thương.
Nhựa lá non trộn với dầu hạt bông và nấu chín là một thứ thuốc để Ngăn Chặn hủi. Hạt nấu uống để Phòng Chống tiêu chảy ra máu.
Vị thuốc bàng
(Công dụng, liều dùng, tính vị, quy kinh…)
Tác dụng, tính vị:
Lá bàng tính mát, vỏ cây và vỏ quả có tác dụng làm săn da và niêm mạc, hạt có vị ngon, béo.
Công dụng:
Tại một số vùng nhân dân dùng vỏ bàng sắc uống Ngăn Lại lị, ỉa chảy và rửa các vết loét, vết thương.
Lá còn dùng sắc uống Đẩy Lùi cảm sốt làm cho ra mồ hôi, hoặc lá tươi giã nát, xào nóng để đắp và chườm vào nơi đau nhức.
Hạt dùng Hạn Chế ỉa ra máu, cũng có thể dùng hạt ép lấy dầu để ăn hay dùng trong công nghiệp.
Ở một số vùng, nhân dân dùng vỏ bàng sắc uống trị lỵ, ỉa chảy và rửa các vết loét, vết thương.
Ứng dụng lâm sàng của vị thuốc bàng
Phòng Ngừa cảm sốt, làm nên mồ hôi:
Búp hoặc lá bàng non, lá hương nhu, cúc tần, mỗi vị 10 g sắc uống.
trị ghẻ và sâu quảng:
Búp bàng non, phơi khô, tán thành bột mịn, rắc.
Hỗ trợ đau nhức, tê thấp:
Búp bàng non dùng tươi, xào nóng chườm vào chỗ đau.
Ngăn Lại sâu răng, viêm quanh răng:
Búp non hoặc vỏ thân bàng sắc đặc. vỏ thân có thể ngâm rượu, ngậm, ngày 3 lần.
Tham khảo
– Tại Ấn Độ, Inđônêxia và Philipin người ta cũng dùng như vậy. Liều dùng hằng ngày 12-15g, sắc với 200ml, thêm ít đường cho dễ uống.
– Trong công nghiệp, vỏ quả và vỏ thân bàng dể thuộc da. Lá bàng để nhuộm màu cứt ngựa hoặc màu đen. Hạt bàng để ép dầu dùng thay dầu thảo mộc khác để chạy máy tinh vi.
– Theo bằng sáng chế của Prazeres Emir Santana (CA 122, 1995 248344), vỏ bàng được sử dụng dưới dạng cao hay cồn thuốc để Phòng Chống hen phế quản đặc biệt cho trẻ em.
Cây bàng được trồng làm cây bóng mát, lấy gỗ ở nhiều địa phương trên cả nước. Khách hàng có thể tìm thu mua đơn giản tại bản địa nơi mình sinh sống.
Bài viết Cây Thuốc Bàng Tại HCM? được tổng hợp và biên tập bởi: Thảo Dược Tấn Phát Hcm. Mọi ý kiến đóng góp và phản hồi vui lòng gửi Liên Hệ cho Tấn Phát Co.,ltd. Xin cảm ơn.