Cách trồng sâm bố chính?

Sâm bố chính là loại dược liệu quý được trồng và khai thác ở Nghệ An là phần lớn. Vị thuốc này có nhiều thành phần dược tính nên mang lại nhiều công dụng cho sức khỏe chúng ta. Để cho ra được củ sâm bố chính thì chúng ta phải trồng như thế nào? Các bạn cùng Thảo Dược Tấn Phát tìm hiểu qua bài viết sau.

Tìm hiểu về sâm bố chính

• Sâm bố chính hay còn gọi là thổ hào sâm, sâm báo,.. Có tên khoa học là: Abelmoschus sagittifolius và thuộc họ Cẩm quỳ ( Malvaceae ).

Đặc điểm:

• Sâm bố chính là loại thực vật thân thảo, sống lâu năm, mọc đứng nhưng lại yếu hơn những cây xung quanh. Cây có chiều cao trung bình từ 0.5m – 1m. Lá có dạng hình xoan, cuốn phiến thì có hình tim, Kích thước lá dần hẹp về phía ngon, trên mặt lá có hình sao, có lông bao phủ.
• Hoa mọc riêng lẻ ở ké lá, có dạng hình túi, cuống hoa dài, có phủ một lớp lông cứng, đài hoa có từ 7 – 10 tràng hẹp dài có lông tua tủa, nên thường rụng sớm. Cánh hoa thường dài, hình nêm, có chiều dài khoảng từ 3 – 6cm, cánh có màu đỏ hoặc màu hồng và có điểm phớt vàng ở giữa hoa.
• Quả sâm bố chính có dạng hình trứng hơi thuôn nhọn, mặt ngoài có lông. Khi quả chín thì sẽ bị nứt thành 5 mảnh. Bên tỏng có hạt màu nâu đen, có hình như là thận.
• Rễ có dạng hình trụ, có màu trắng hay vàng nhạt, có nhiều rễ có hình người như là nhân sâm. Vậy nên nhiều người gọi là sâm bố chính.

Phân bố

• Sâm bố chính thường mọc hoang ở nhiều địa phương ở nước ta như là vùng núi Nam Đàn, Hương Sơn của tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh; cùng với một số tỉnh ở phía Bắc và di thực qua nhiều địa phương.

Thành phần hóa học

• Bộ phận được dùng làm thuốc là phần rễ củ. Đây là bộ phận có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng nhất như là: tinh bột 15%; chất nhầu từ 35% – 45% và lipid  4%( gồm có: acid stearic, acid myristic, acid linolenic, acid oleic,… ) Hàm lượng protein là 0.23% và protid 1.26%; hàm lượng axit amin dồi dào và các khoáng chất cần thiết.

Cách trồng sâm bố chính

Thời vụ

• Thời vụ tốt nhất là mùa xuân là thời kỳ sinh trưởng mạnh nhất của sâm bố chính. Vì vậy nên trồng sâm bố chính vào đầu mua xuân là hợp lý.

Hạt giống

• Hạt giống sâm bố chính dược lấy từ cây mẹ khỏe mạnh. Hạt giống to mẩy và loại bỏ hạt lép có màu nâu hoặc màu đen. Hạt giống cần được thu hái từ tháng 11 – 12 năm trước nên sẽ giúp tỉ lệ nảy mầm cao hơn.

Đất trồng

• Sâm bố chính cần trồng ở những vùng đất có tầng canh dày, đất giàu mùn và tơi xốp và thoát nước tốt. Nơi trồng phải nhiều nắng như vùng đồng bằng hoặc là trung du.
• Thời điểm tốt nhất để làm đất vào cuối tháng 12 và bắt đầu trồng vào giữa tháng 2.
• Đất trồng cần được cày bừa kỹ, làm sạch cỏ, rải vôi đều mặt. Sau đó thì cần bón lót trước khi gieo trồng.

Xử lý hạt giống và gieo trồng

• Trước khi đem hạt giống đi trồng thì bạn cần phơi 1 – 2 giờ, sau đó ngâm trong nước ấm khoảng 50 độ trong 1 – 2 giờ. Sau đó thì vớt lên để ráo nước và ủ nóng trong 2 – 3 ngày. Mỗi ngày bạn lấy hạt giống ra rửa sạch lại với nước, để ráo và tiếp tục ủ. Các bạn thực hiện cho đến khi hạt giống nứt vỏ thì bắt đầu tiến hành gieo trồng.
• Các bạn gieo trồng  với khoảng cách mỗi hạt là 20x15cm. Các bạn có thể chọ lỗ hoặc rạch luống để gieo trồng, đặt hạt giống và lấp đất. Sau đó thì phủ rơm lên để giữ ấm. Các bạn tưới nước mỗi ngày  thì sau 10 ngày thì hạt sẽ nảy mầm, các bạn sẽ dở rơm và chăm sóc như bình thường.

Cách chăm sốc sâm bố chính

Tưới nước

• Đầu tiên thì bạn cần tưới nước mỗi ngày để giúp đất đủ ấm, không được để đất quá khô hoặc quá ứ nước sẽ làm cây bị chết. Vào mùa mưa thì nên tưới ít nước, chỉ cần đảm bảo là đất ẩm.

Làm cỏ

• Tiếp theo thì cần làm cỏ thường xuyên và sạch sẽ để cây phát triển tốt nhất. Cần làm cẩn thận không ảnh hưởng đến bộ rễ của sâm bố chính, bởi rễ ổn định thì cây mới sinh trưởng tốt.

Bón phân

• Sau mỗi lần lên cỏ thì nên kết hợp bón thúc phân. Các bạn cần bón thúc bằng phân hữu cơ hoặc phân hóa học. Bón thúc được chia thành 4 lần theo từng thời kỳ sinh trưởng.
  • Thời kỳ đầu là khi cây ra lá thật, bạn bón phân đạm cho cây rồi pha loãng với nồng độ từ 2% – 3% rồi rửa sạch lại với nước.
  • Thời kỳ thứ 2 thì bón thúc lần 2, sử dụng phân NPK 5:8:5. Các bạn rắc trực tiếp quanh gốc, tưới nước để phân hòa tan, bón với liều lượng khuyến khích trên bao bì.
  • Thời kỳ thứ 3 là khi cây giao tán và hình thành củ thì bón kết hợp giữ ure và NPK 5:8:5.
  • Thời kỳ thứ 4 là trước khi thu hoạch khoảng 30 ngày thì bón đồng thời phân đạm và NPK 5:8:5.

Xử lý sâu bệnh

• Sâm bố chính có nhiều thành phần dinh dưỡng nên thu hút nhiều côn trùng, sâu, rệp. Vì vậy các bạn thường xuyên cắt tỉa cành sâu hại, các cành gần gốc làm cây thông thoáng, làm cỏ, và vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ, loại bỏ môi trường sống của côn trùng.

Thời gian thu hoạch

• Nếu bạn không có ý định thu hoạch hoa, hạt thì tiến hành cắt bỏ hết nụ để tập trung  nuôi dinh dưỡng cho rễ củ. Thời điểm để thu hoạch là vào tháng 11 – tháng 12, khi cây bắt đầu vàng lụi thì bắt đầu nhổ cây, loại bỏ hết thân lá và thu củ.
• Sau khi thu hoạch củ thì bạn đem đi rửa sạch, cắt bớt rễ phụ, cạo bỏ lớp vỏ cứng bên ngoài thì bạn có thể giữ nguyên củ hoặc cắt thành từng lát nhỏ dày khoảng từ 3cm – 5cm. Sau đó thì đem củ đi phơi khô hoặc sấy khô rồi bảo quản.