Hiểm họa khi dùng ChatGPT để tự chẩn đoán bệnh tim tại nhà

Trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ, thì máy móc thiết bị hiện đại hay trí tuệ nhân tạo như ChatGPT đang dần phổ biến. Và mọi người có thể dùng Chat GPT tra cứu thông tin cho công việc của bản thân mỗi người và 1 số đối tượng còn dùng để chẩn đoán bệnh khi mắc 1 số triệu chứng. Tuy nhiên nhiều khách hàng lại sử dụng Chat GPT để chẩn đoán bệnh tim nhưng những thông tin mà trí tuệ nhân tạo chưa chắc đã đúng. Vạy nên bạn không nên đặt niềm tin mù quáng vào AI trong lĩnh vực y tế lại tiềm ẩn vô vàn nguy cơ. Liệu ChatGPT có đủ năng lực thay thế bác sĩ? Câu trả lời sẽ khiến bạn phải suy nghĩ lại…

TÌM HIỂU VỀ CHATGPT VÀ VAI TRÒ AI TRONG Y TẾ

Bạn cùng với Thảo Dược Tấn Phát tìm hiểu xem Chat GPT là gì? Vai trò của AI thường được ứng dụng như thế nào trong ngành y tế ?

ChatGPT là gì?

ChatGPT là một trí tuệ nhân tạo (AI) do OpenAI phát triển, hoạt động như một mô hình ngôn ngữ được huấn luyện trên hàng tỷ thông tin văn bản từ internet. ChatGPT có thể:

• Trả lời câu hỏi tự nhiên như một người thật
• Viết nội dung, hỗ trợ sáng tạo, lập kế hoạch
• Hỗ trợ người dùng trong nhiều lĩnh vực, kể cả y tế, giáo dục, công nghệ, v.v.

Đặc biệt trong lĩnh vực sức khỏe, ChatGPT có thể cung cấp thông tin giúp bạn tham khảo ban đầu về thông tin triệu chứng bạn mắc phải, nhưng không thể thay thế bác sĩ để trị bệnh.

Ứng dụng của AI trong y học hiện nay

AI ngày càng được tích hợp sâu vào hệ thống y tế hiện đại. Một số ứng dụng nổi bật gồm:

• Chẩn đoán hình ảnh y học: Phân tích X-quang, MRI, CT để phát hiện bất thường (u, tổn thương,…).
• Hỗ trợ điều trị cá nhân hóa: Đề xuất phác đồ phù hợp từng bệnh nhân dựa trên dữ liệu bệnh án.
• Tư vấn sức khỏe cơ bản: Trả lời câu hỏi sức khỏe thường gặp, nhắc nhở uống thuốc, theo dõi triệu chứng.

Tuy nhiên, tất cả các ứng dụng này đều phải trải qua kiểm định lâm sàng nghiêm ngặt và được giám sát bởi đội ngũ bác sĩ chuyên môn.

Vì sao người dùng tìm đến ChatGPT để hỏi về bệnh tim?

Một số lý do phổ biến khiến người dùng sử dụng ChatGPT thay vì đến bệnh viện:

• Tâm lý lo lắng nhưng ngại đi khám: Sợ kết quả xấu hoặc không muốn chờ đợi lâu.
• Muốn tiết kiệm chi phí: Đặc biệt ở nơi có chi phí khám chữa bệnh cao.
• Tin tưởng công nghệ AI: Cho rằng AI có thể trả lời đúng và nhanh hơn.
• Bị ảnh hưởng bởi mạng xã hội: Nhiều người chia sẻ kinh nghiệm “chẩn đoán qua AI”, tạo cảm giác tin tưởng.

Tuy nhiên, ChatGPT chỉ nên được xem là công cụ hỗ trợ , không thể thay thế ý kiến chuyên môn của bác sĩ khi chẩn đoán bệnh tim.

LÝ DO KHÔNG NÊN DÙNG CHATGPT CHẨN ĐOÁN BỆNH TIM

Tuy ChatGPT mang đến sự tiện lợi trong đời sống và hỗ trợ tra cứu thông tin sức khỏe, nhưng việc dựa vào AI để chẩn đoán bệnh tim lại tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng. Vậy những lý do đó là gì ?

ChatGPT không phải là bác sĩ

Dù Chat GPT có tính năng “trả lời như người thật” nhưng có một số chuyên môn mà AI không thể thực hiện như bác sĩ chuyên môn như là:

• Không thể khám lâm sàng như bác sĩ bao gồm: nghe nhịp tim, đo huyết áp, siêu âm, chụp ECG hay xét nghiệm máu
• Không thể đánh giá cấp cứu hoặc đưa ra chẩn đoán cá nhân hóa dựa trên tình trạng sức khỏe thực tế

Thực tế: Nhiều người vì quá tin vào AI mà bỏ qua việc thăm khám tại bệnh viện, từ đó dẫn đến bỏ lỡ “thời điểm vàng” trong thăm khám, điều trị bệnh tim mạch hiệu quả .

Thiếu cơ sở y khoa – lâm sàng để chẩn đoán bệnh tim

ChatGPT chỉ tổng hợp thông tin văn bản có sẵn, không được đào tạo chuyên sâu về phác đồ điều trị y khoa chính thống.

• Không thể cập nhật các chỉ số sinh học, hình ảnh cận lâm sàng
• Không có khả năng cho ra phương pháp điều trị bệnh tim như bác sĩ chuyên khoa

Điều này có thể dẫn đến sai lệch nghiêm trọng trong việc tự chẩn đoán bệnh tim – một bệnh lý cần can thiệp y tế kịp thời.

Dễ đưa ra thông tin lệch lạc hoang mang

Ví dụ thực tế:

• Người đau ngực âm ỉ có thể được ChatGPT “gợi ý” là trào ngược dạ dày thay vì nhồi máu cơ tim – cực kỳ nguy hiểm.

• Hoặc ngược lại, gây tâm lý lo sợ không cần thiết, ảnh hưởng tinh thần và sinh hoạt.

📉 Theo báo cáo của WHO & các chuyên gia sức khỏe số: Việc tự tra bệnh trên AI làm tăng tỷ lệ trì hoãn thăm khám và điều trị sớm.

Hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra

• Bỏ lỡ thời gian “vàng” cấp cứu tim mạch, gây suy tim hoặc tử vong
• Tự mua thuốc dùng sai cách, làm tình trạng nặng thêm
• Chủ quan không đến bệnh viện vì tưởng bệnh nhẹ
• Gia tăng tỷ lệ tai biến và tử vong do chậm trễ điều trị

🩺 Khuyến nghị: Luôn coi ChatGPT là công cụ hỗ trợ kiến thức tham khảo, không thay thế bác sĩ hay hệ thống y tế chuyên nghiệp để chẩn đoán bệnh tim

NGUY CƠ TỪ ” TỰ CHẨN ĐOÁN BẰNG AI “

​Việc tự chẩn đoán bệnh tim thông qua các nguồn thông tin không chính thống hoặc công cụ AI như ChatGPT có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Dưới đây là một số nguy cơ cụ thể:​

Tâm lý chủ quan hoặc lo lắng thái quá

• Chủ quan: Tự tìm hiểu triệu chứng trên mạng có thể khiến người bệnh đánh giá sai mức độ nghiêm trọng của bệnh, dẫn đến việc trì hoãn thăm khám và điều trị kịp thời.​
• Lo lắng thái quá: Ngược lại, việc tiếp cận thông tin không chính xác có thể gây hoang mang, lo âu không cần thiết, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tâm lý người bệnh.​

Tự mua thuốc và tự điều trị

• Nhiều người sau khi tự chẩn đoán đã tự ý mua và sử dụng thuốc tim mạch như thuốc chống rối loạn nhịp , hạ huyết áp mà không có chỉ định của bác sĩ. Điều này có thể dẫn đến các tác dụng phụ nguy hiểm như rối loạn đông máu, xuất huyết tiêu hóa, hoặc thậm chí tử vong.

Trễ thời gian “vàng” để trị bệnh

• Tầm quan trọng của thời gian: Trong trường hợp nhồi máu cơ tim, “thời gian vàng” để can thiệp hiệu quả là trong vòng 1-2 giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng. Việc chậm trễ có thể gây tổn thương cơ tim vĩnh viễn và tăng nguy cơ tử vong.
• Thống kê đáng chú ý: Hơn 95% bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp mất “giờ vàng” điều trị do đến bệnh viện trễ, làm giảm hiệu quả điều trị và tăng nguy cơ biến chứng.

KHI NÀO NÊN DÙNG CHATGPT TRONG Y TẾ ?

Việc sử dụng ChatGPT trong lĩnh vực y tế cần được thực hiện một cách cẩn trọng và đúng mục đích. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về thời điểm và cách thức sử dụng ChatGPT trong y tế:​

Tham khảo kiến thức phổ thông

ChatGPT có thể được sử dụng để tham khảo 1 số thông tin cơ bản về những triệu chứng bạn đang mắc phải như là:

• Tìm hiểu khái niệm y khoa cơ bản: Ví dụ, bạn có thể hỏi ChatGPT về “huyết áp cao là gì?” để nhận được giải thích dễ hiểu về tình trạng này.​
• Tìm hiểu về chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh: ChatGPT có thể cung cấp thông tin về chế độ ăn uống tốt cho tim mạch, như việc tăng cường rau xanh, giảm muối và chất béo bão hòa.​

Không nên dùng để chẩn đoán bệnh

ChatGPT không thể thay thế bác sĩ trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh lý. Những hạn chế bao gồm:

• Không thể thực hiện khám lâm sàng: ChatGPT không thể kiểm tra triệu chứng thực tế, đo nhịp tim, huyết áp hay phân tích kết quả xét nghiệm như ECG.​

• Thiếu khả năng đánh giá toàn diện: Việc chẩn đoán bệnh đòi hỏi sự kết hợp giữa triệu chứng, tiền sử bệnh và kết quả khám thực tế, điều mà ChatGPT không thể thực hiện.​

Khuyến nghị: Khi có triệu chứng bất thường, hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn kịp thời.​

Sử dụng AI đúng cách

Để tận dụng hiệu quả ChatGPT trong y tế, cần:

• Xem như một nguồn tham khảo sơ bộ: Sử dụng ChatGPT để thu thập thông tin chung, nhưng không dựa hoàn toàn vào đó để đưa ra quyết định y tế.​
• Xác minh thông tin với bác sĩ chuyên khoa: Mọi thông tin nhận được từ ChatGPT nên được kiểm chứng bởi các chuyên gia y tế trước khi áp dụng.​
• Không tự ý áp dụng lời khuyên từ AI: Tránh tự chẩn đoán hoặc điều trị dựa trên thông tin từ ChatGPT mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.

LỜI KẾT: TÍNH MẠNG KHÔNG PHẢI LÀ TRÒ ĐÙA VỚI AI

Trong thế giới công nghệ phát triển từng ngày, việc sử dụng AI như ChatGPT có thể mang lại nhiều tiện ích. Tuy nhiên, khi liên quan đến tính mạng, đặc biệt là với những bệnh lý nguy hiểm như dùng để chẩn đoán bệnh tim, bạn tuyệt đối không được lạm dụng hoặc tin tưởng mù quáng vào AI.

Hãy để bác sĩ làm phần việc của họ. Còn ChatGPT – hãy để nó là người bạn hỗ trợ học tập, không phải là “bác sĩ ảo” của bạn.